بررسی سیل خیزی و تعیین عوامل مؤثر در آن در حوضۀ رودخانۀ بالقلی چای با استفاده از تکنیک gis، rs و ahp

سیلاب اصلی ترین بلای همه گیر و یکی از مسائل مهم جهانی است به طوری که با افزایش شدت و فراوانی رخدادهای سیل، نگرانی های جهانی در خصوص افزایش مرگ و میر و ضررهای اقتصادی ناشی از سیل افزایش یافته است. در این مطالعه با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (gis)، تصاویر ماهواره ای، داده های ایستگاه باران سنجی و تحلیل سلسله مراتبی (ahp) روشی کارآمد برای نقشۀ خطر سیل خیزی حوضه و زیرحوضه های رودخانۀ بالقلی چای ارائه شده است. نقشۀ خطر سیل خیزی بر پایۀ تأثیرات ترکیبی عوامل فیزیکی و اقلیمی تهیه شد. 8 عامل فیزیکی شامل مساحت، شیب، جهت، زمان تمرکز، تراکم زهکشی، نسبت انشعاب، ضریب شکل و شمارۀ منحنی و 2 عامل اقلیمی شامل متوسط بارندگی سالانه و متوسط حداکثران بارندگی روزانه استفاده شد. از gis برای تولید لایه های عوامل و از بازدید میدانی و تصاویر ماهواره ای به منظور اصلاحات مورد نیاز لایه های تهیه شده استفاده شد. سپس، از طریق توزیع پرسش نامه و جمع آوری نظرهای کارشناسی با استفاده از روش ahp، به هر یک از معیارها و زیرمعیارها وزنی اختصاص یافت. با همپوشانی لایه های وزن دار شده در محیط gis، نقشۀ خطر سیل خیزی تهیه شد. نتایج نشان داد که قسمت های جنوبی و شمال غرب حوضه از نظر تولید سیلاب بسیار مستعد است. همچنین، زیرحوضۀ سقزچی چای (h) در قسمت جنوبی حوضۀ بالقلی چای از نظر سیل خیزی در رتبۀ اول و زیرحوضۀ لاطران چای (a) در رتبۀ آخر قرار دارد.